Công chúng

 
Thời nhà Đường bên Trung Hoa có chế độ "Độ điệp" do Ty bộ của Thượng thư sảnh (Bộ Trưởng ngày nay) phát ra, dùng chứng minh thân phận hợp pháp của tăng nhân, sau khi có chế độ Độ điệp có tác dụng, đã sinh ra nhiều "tiêu cực": ngoài một số thủ tục, còn phải nạp một số tiền "hương hỏa" nhất định, thế là triều đình và một số quyền hoạn, quan lại, coi xuất bán Độ điệp như một thủ đoạn để tích tụ tài phí, gom vét tiền bạc. Mãi đến những năm sau Càn Long, Gia Khánh đời Thanh mới bãi bỏ. Từ đời Đường Huyền tông - năm 746 đến đời Gia Khánh - năm 1796, hơn 1000 năm mới bỏ đi được một chứng chỉ!
"Trăm năm bia đá thì mòn, ngàn năm bia miệng vẫn còn trơ trơ", lấy bài thơ "Chí làm trai" của Nguyễn Công Trứ để "thêm sức":
Vòng trời đất dọc ngang, ngang dọc.
Nợ tang bồng vay trả, trả vay.
Chí làm trai Nam, Bắc, Đông, Tây,
Cho phỉ sức vẩy vùng trong bốn bể.
Nhân sinh tự cổ thùy vô tử,
Lưu thủ đan tâm chiếu hãn thanh.
Đã chắc rằng ai nhục ai vinh,
Mấy kẻ biết anh hùng khi vị ngộ.
Cũng có lúc mưa dồn sóng vỗ,
Quyết ra tay buồm lái với cuồng phong.
Chí những toan xẻ núi lấp sông,
Làm nên tiếng anh hùng đâu đấy tỏ.
Đường mây rộng thênh thênh cử bộ,
Nợ tang bồng trang trắng, vỗ tay reo
Thảnh thơi thơ túi rượu bầu.
Tóm lại trong tương lai, không nên cần các Bộ cấp văn bằng nữa, mà "bước đầu" là lấy thông tin qua "tin nhắn" (giống như bình chọn các giải "game show").
Chỉ có công chúng xác nhận: Ai là Ai!